Balast Nedir, Ne İşe Yarar?
Balast, elektrik aydınlatma sistemlerinde özellikle floresan ve gaz deşarjlı lambaların çalışmasını sağlayan bir cihazdır. Bu lambalar, negatif direnç özellikleri nedeniyle, çektikleri akımı sınırlandıramazlar. Gaz deşarjı başladığında çekilen akım sürekli artar ve bu durum lambanın bozulmasına yol açar. İşte bu noktada balast devreye girer ve akımı sınırlandırarak lambanın sağlıklı çalışmasını sağlar.
Balastların Görevleri ve Çalışma Prensibi
Balastlar, lamba devresine seri bağlanan şok bobinleridir. Bu sayede şebeke geriliminin belli bir kısmını düşürerek lambanın ihtiyaç duyduğu akımı sağlar. Balastların temel görevleri şunlardır:
- Gerilim Sağlama: Lambayı çalıştırmak için gereken gerilimi sağlar.
- Akım Sınırlama: Çekilen akımı sınırlandırarak lambanın zarar görmesini engeller.
- Enerji Verimliliği: Elektrik enerjisinin verimli kullanılmasını sağlar.
Balast Çeşitleri
Balastlar, kullanım alanlarına ve teknolojilerine göre iki ana gruba ayrılır:
Manyetik Balastlar: İçerisinde bakır sargılar bulunur. Bu sargılar, akım çıkışını kontrol eder. Manyetik balastlar ağır ve büyük yapıya sahiptir. Frekans değiştirme olmadığı için ışıkta titreme oluşabilir.
Elektronik Balastlar: Daha küçük ve hafif yapıya sahiptir. Akım çıkışını elektronik devre sistemi ile kontrol eder. Işıkta titreme oluşmaz ve enerji verimliliği daha yüksektir.
Balast Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Balast seçimi yaparken göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Lamba Tipi: Kullanılacak lamba tipi (floresan, gaz deşarjlı vb.) balast seçiminde belirleyicidir.
- Güç: Lambanın gücüne uygun balast seçilmelidir (örneğin 20W veya 40W).
- Enerji Verimliliği: Enerji tasarrufu sağlayan elektronik balastlar tercih edilmelidir.
- Marka ve Kalite: Güvenilir ve kaliteli markalar tercih edilmelidir. Philips, Osram, Pelsan gibi markaların ürünleri tercih edilebilir.
Balast Kullanım Alanları
Balastlar, genellikle aşağıdaki alanlarda kullanılır:
- Ofis ve İş Yerleri: Aydınlatma sistemlerinde, floresan lambaların güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için kullanılır.
- Endüstriyel Tesisler: Fabrikalar ve atölyelerde, yüksek güçlü aydınlatma sistemlerinde balastlar tercih edilir.
- Ticari Alanlar: Mağazalar ve alışveriş merkezlerinde, enerji verimliliği sağlamak amacıyla elektronik balastlar kullanılır.
Balast Fiyatları
Balast fiyatları, marka, model ve özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Genel olarak elektronik balastlar, manyetik balastlara göre biraz daha pahalıdır ancak enerji verimliliği açısından uzun vadede daha ekonomiktir. Piyasada 20W ve 40W balastların fiyatları şu şekildedir:
- 20W Balast: 100-200 TL arası
- 40W Balast: 200-300 TL arası
Balast Sıkça Sorulan Sorular
Balastın görevi nedir?
Balast, floresan lamba devresine seri bağlanan bir şok bobinidir. Bu nedenle şebeke geriliminin hemen hemen yarısı değerinde bir gerilim düşümüne neden olur.
Balastın ses yapmaması için imalat esnasında ne yapılmıştır?
Manyetik yönde saçlar (ses çıkarmaması için) birbirine sıkıca bağlanır.
Balastın pleksi ile aydınlatmalarda kullanımı hakkında bilgi edinmek için Pleksi Aydınlatma Sektörü Kullanım Alanları başlıklı yazımızı okuyabilirsin.